Jak skutecznie ochronić dziedzictwo kulturowe naszego regionu? W jaki ciekawy sposób oddać hołd tradycji? Może ubrać się tak jak robiono to kilkadziesiąt lat temu? Ten pomysł okazał się strzałem w dziesiątkę
Podjęliśmy się pierwszej próby odtworzenia stroju, który zupełności zaniknął na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku – został wyparty przez bardziej praktyczne i nowocześniejsze ubrania fabrycznych. Zadanie nie było łatwe, ponieważ na temat stroju doliniańskiego nie zachowało się wiele materiałów – kilka fotografii i przekazy ustne starszych mieszkańców okolic Sanoka.
Prace nad otworzeniem stroju ludowego „Dolinian” rozpoczęły się w grudniu 2011r. od wykładu Pani Marii Marciniak, etnografa w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku pt. „Strój ludowy w okolicach Leska i Sanoka” . Na wykładzie zebrały się przedstawicielki Kół Gospodyń Wiejskich z terenu LGD Dolina Sanu i przedstawiciele stowarzyszeń rozwoju wsi i inni mieszkańcy okolic Sanoka . Wykład Pani etnograf przyjęty został z ogromnym zaciekawieniem i entuzjazmem. Zebrani uczestnicy przekazywali swoje spostrzeżenia oraz przekazywali wspomnienia na temat dawnych strojów i stylu życia. Podjęto wspólną decyzję o ocaleniu od zapomnienia tak istotnej części dziedzictwa kulturowego jaką jest tradycyjny strój ludowy. LGD Dolina Sanu podjęła się prac związanych z odtworzeniem tego unikatowego stroju, aby stanowił on pierwowzór do powielania go wśród mieszkańców. Pani etnograf Maria Marciniak udostępniła wszelkie dostępne jej materiały na ten temat, po czym LGD Dolina Sanu zleciła uszycie stroju Pani Lucynie Biega – doświadczonej krawcowej, mieszkance Mrzygłodu.
Zrekonstruowany strój damski składa się z:
– białej koszuli,
-aksamitnego gorsetu koloru czarnego, z czerwona aplikacją, sznurowanego,
-fartuchów w kolorze białym oraz
– białej zapaski z czerwoną aplikacją.
Należy zaznaczyć, iż prezentowany strój ludowy damski „Dolinian” nieco odbiega od oryginału, aczkolwiek można założyć, że takie małe modyfikacje mogły nastąpić w sposób naturalny na przestrzeni lat. Strój odtworzony od oryginału różni się kolorystyką aplikacji na gorsecie i zapasce, długością i ilością fartuchów.
Koszt uszycia stroju poniesiony został przez LGD Dolina Sanu ze środków własnych.
Otwarcie XVIII Wystawy Wielkanocnej które odbyło się 19 marca 2013r. w Sanockim Klubie „Górnik” stało się bardzo dobrą okazją do prezentacji odtworzonego tradycyjnego damskiego stroju ludowego „Dolinian”. Ten odświętny tradycyjny ubiór będzie stanowił strój reprezentacyjny pracowników LGD Dolina Sanu.
Lokalna Grupa Działania Dolina Sanu wszystkich zainteresowanych pozyskaniem stroju „Dolinian” zaprasza do Biura LGD – przypominamy, że na zakup strojów ludowych można pozyskać dofinansowanie w wysokości 80% z działania Małe Projekty.
Celem LGD Dolina Sanu jest ochrona i promocja dziedzictwa kulturowego obszaru LGD Dolina Sanu, dlatego też sukcesywnie podejmowane są działania na rzecz kultywowania czy odtwarzania tradycji, rękodzieła. Promujemy tradycyjne jadło, kultywowanie tradycyjnych obrzędów i tych świątecznych i tych związanych z dniem codziennym. Zachęcamy mieszkańców do rejestracji produktów tradycyjnych, deklarując jednocześnie pomoc przy procedurach z tym związanych, a także do przywracania tradycyjnego stroju ludowego „Dolinian” do użytku podczas uroczystości.
W swoich działaniach w zakresie dziedzictwa kulturowego zawsze możemy liczyć na pomoc i wsparcie Gminnego Ośrodka Kultury w Sanoku z Panią Dyrektor Krystyną Kafarą na czele, za co bardzo dziękujemy. „Mamy nadzieję, że nasza dalsza owocna współpraca pomoże ocalić od zapomnienia niejedną jeszcze perełkę folkloru Ziemi Sanockiej”.
