XII Kermesz Karpackich Smaków w Mrzygłodzie w dniu 19 sierpnia 2018 roku, stał się doskonałą okazją do zaprezentowania bardzo szerokiemu gronu scen i postaci z historii lokalnej. Głównym celem i zamysłem niniejszej prezentacji było włączanie mieszkańców Ziemi Sanockiej w świętowanie 100 lecia odzyskania przez Polskę niepodległości oraz zwiększenie świadomości mieszkańców na temat wydarzeń związanych z odzyskaniem i odbudową państwowości. Założony cel zostanie osiągnięty poprzez organizację pokazu historycznego podczas imprezy „Kermesz Karpackich Smaków” w Mrzygłodzie .
Pokaz historyczny polegał na przedstawieniu scenek historycznych wykonanych przez grupę profesjonalnych rekonstruktorów historycznych, m.in:
- Towarzystwo Kościuszkowskie w Połańcu – założone w 1987 roku przez miejscowego społecznika Mieczysława Tarnowskiego, jako ukoronowanie trwających przynajmniej od 1917 roku tradycji kościuszkowskich w tym historycznym mieście.
- Pracownię Rekonstrukcji Historycznych SCUTUM – Historia Ożywiona
Odtwarzane wydarzenia były przypomnieniem wkładu lokalnych bohaterów w walki i zrywy niepodległościowe. Scenki historyczne ukazały losy zasłużonych bohaterów nierozerwalnie związanych z Mrzygłodem i okolicą. Pierwsze nastąpiła prezentacja postaci z historii Mrzygłodu i okolic. W pokazie wystąpili:
rycerz Matjasz ze Zboisk h. Gozdawa – założyciel Mrzygłodu; Krzysztof Boratyński – szlachcic, konfederata tyszowiecki; Józef Jakubowicz, ziemianin, uczestnik walk z 1848 i 1863 r.; Józef Biga – powstaniec listopadowy; Franciszek Niedzielski – powstaniec styczniowy.
– Krzysztofa Boratyńskiego – był to Mrzygłodzianin, konfederata tyszowiecki. Konfederacja wojskowo-szlachecka zawiązana 29 grudnia 1655 w Tyszowcach przez hetmana wielkiego koronnego Stanisława „Rewerę” Potockiego i hetmana polnego koronnego Stanisława Lanckorońskiego w celu podjęcia ponownej walki z najazdem szwedzkim i poddania wojska prawowitemu monarsze Janowi II Kazimierzowi Wazie. Boratyński pochowany został w 1662r. pod posadzką kościoła pw. Rozesłania Apostołów w Mrzygłodzie.
– Józefa Jakubowicza uczestnika walk 1848 r. i 1863 r., ziemianina, który był sędzią sądu rzeszowskiego, czerniowieckiego, stanisławowskiego i tarnowskiego, radcą sądu apelacyjnego we Lwowie. W okresie powstania chłopskiego 1846 r. wraz z innymi właścicielami ziemskimi z Sanockiego pochwycony przez powstańców, został oswobodzony przez mieszczan z Mrzygłodu, o czym opisał w swoim pamiętniku, wydanym przez Józefa Żywickiego pt. „Szlachetny czyn mieszczan z Mrzygłodu,”
– Franciszka Niedzielskiego, był to 16-letni mieszkaniec Mrzygłodu, który opuścił seminarium w Przemyślu i dołączył do powstańców. Zginął z rąk Moskali pod Józefowem.
Uczestnicy Kermeszu byli świadkami „Jak pan Krzysztof Boratyński z Mrzygłodu Szweda bijał”,
zobaczyli „Szlachetny czyn mieszczan z Mrzygłodu”
oraz „Jak Franciszek Niedzielski do powstania poszedł”.
Dodatkową atrakcją podczas trwania imprezy był zorganizowany obóz powstańców/legionistów, w którym odwiedzający zapoznali się z umundurowaniem, rekwizytami oraz wysłuchają opowieści na kanwie lokalnej historii.
Każdy odwiedzający obóz otrzymał pamiątkową chorągiewkę narodową.
Rezultatem zrealizowanego pokazu historycznego są:
– podniesienie świadomości mieszkańców Ziemi Sanockiej i turystów nt. uczestnictwa lokalnych bohaterów w odzyskaniu niepodległości,
– przekazanie lokalnych tradycji młodemu pokoleniu,
– integracja i aktywizacja społeczności lokalnej,
– zorganizowanie wydarzenia o charakterze patriotyczno – historycznym,
– edukacja historyczna dzieci i młodzieży.
Pokazy historyczne sfinansowano z darowizny od Polskiej Spółki Gazownictwa Sp. z o.o.
